6 kwietnia 1901 r. we Lwowie urodził się Marian HEMAR (właśc. Jan Marian Hescheles), poeta, satyryk, komediopisarz, tłumacz, autor tekstów piosenek.
Na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie studiował medycynę i filozofię. W wieku siedemnastu lat zgłosił się jako ochotnik do wojska i brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku. Po zakończeniu kampanii wrócił na studia, jednak nigdy ich nie ukończył. Jeszcze w czasie studiów rozpoczął publikacje swoich fraszek, bajek, wierszy, utworów rewiowych w lwowskim czasopiśmie satyrycznym „Szczutek”. Sukces odnosi jego rewia ‘Łątki lwowskie” wystawiona w Teatrze Miejskim. W 1925 r. przeprowadził się do Warszawy, gdzie dostał propozycję współpracy od słynnego kabaretu literackiego “Qui Pro Quo” . Po 1931 r. pracował też dla kabaretów: „Banda”, „Cyganeria Warszawska”, „Cyrulik Warszawski”. Wraz z Tuwimem, Lechoniem i Słonimskim pisał popularne szopki polityczne. Był również współpracownikiem “Wiadomości Literackich”, a w latach 1934-1935 dyrektorem teatru „Nowa Komedia” założonego ze Stefanem Jaraczem i Marią Modzelewską.
Wraz z rozwojem kabaretu i estrady nastąpił rozwój piosenki, a Hemar stał się jednym z najpopularniejszych autorów tekstów do piosenek. Do wybuchu II wojny światowej napisał, opracował i przetłumaczył około 3 tysiące piosenek, z których kilkaset można określić mianem przebojów. Hemar był mistrzem tzw. szlagwortów, tj. refrenowych zwrotów zapadających w pamięć, jak np.: “Czy pani Marta jest grzechu warta”, “Chciałabym i boję się”, “Nikt, tylko ty”, “Wspomnij mnie”.
W 1939 r. powstała piosenka “Ten wąsik”, śpiewana przez Ludwika Sempolińskiego w popularnej rewii “Orzeł czy reszka”. Wywołała ona interwencję ambasadora Niemiec w Warszawie, ponieważ uznano ją za “ośmieszającą głowę państwa”. We wrześniu 1939 r. Hemar musiał uciekać z Warszawy. Przedostał się do Rumunii, a następnie do Palestyny i Egiptu. Walczył jako żołnierz Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich. Został przydzielony do Wydziału Prac Kulturalno-Oświatowych Biura Opieki nad Żołnierzem. Hemar prowadził program radiowy oraz Czołówkę Teatralną, pisząc teksty propagandowe i rozrywkowe oraz piosenki żołnierskie. Od 1942 pracował w Londynie w Ministerstwie Informacji i Dokumentacji, współpracował z “Wiadomościami Polskimi”, “Dziennikiem Polskim” , “Polską Walczącą”. Po wojnie pozostał na emigracji w Londynie, gdzie założył kabaret “Biały Orzeł”, a później teatr polityczno-satyryczny zwany “Teatrem Hemara”. W latach 1952-68 współpracował z Rozgłośnią Polską Radia Wolna Europa, w której miał swój cotygodniowy autorski program satyryczny. W 1955 powstał w Londynie Teatr Literacko-Satyryczny Hemara, w którym prezentował nowe rewie i kompozycje muzyczne. Zajmował się również tłumaczeniami z języka angielskiego i łaciny (m.in. przełożył wszystkie sonety Szekspira, ody Horacjusza).
Zmarł 11 lutego 1972 roku w Dorking pod Londynem.
/Bibliografia: Piotr Czartoryski-Sziler: „Marian Hemar – człowiek urzeczony polskością„ http://www.lwow.com.pl/naszdziennik/hemar.html; „Marian Hemar” http://culture.pl/pl/tworca/marian-hemar/
[zdjęcie: Marian Hemar, fot.: Narodowe Archiwum Cyfrowe]
Zapraszamy do Działu zbiorów audiowizualnych przy ul. T.Kościuszki 3c, gdzie czeka ogromny wybór piosenek Mariana Hemara oraz do wypożyczalni po książkę biograficzną Anny Mieszkowskiej Ja, kabareciarz. Marian Hemar od Lwowa do Londynu.
.
